apple stories
Tổ chức được Apple tài trợ, Gravity Water trang bị công nghệ cho thế hệ quản lý nguồn nước tiếp theo tại Việt Nam
Với công nghệ thu gom và lọc nước mưa tiên tiến, thích ứng với biến đổi khí hậu, Gravity Water đang cung cấp nguồn nước sạch cho hơn 38.000 học sinh tại tỉnh Hòa Bình
Hồ Hòa Bình yên bình và tĩnh lặng, uốn lượn quanh huyện Đà Bắc thuộc tỉnh Hoà Bình, một vùng nông thôn phía Bắc Việt Nam.
Các gia đình nông dân rải rác dọc theo bờ hồ, sinh sống cùng với vùng nước rộng lớn này. Sinh kế của họ phụ thuộc vào nguồn tài nguyên mà hồ này cung cấp, bao gồm tôm, cá nước ngọt và cả nước của hồ khi các dòng suối tự nhiên không đủ cung cấp, đặc biệt là vào mùa khô.
Nhưng ở một nơi có cảnh quan rất đẹp với nguồn nước dường như rất dồi dào, nhiều người dân địa phương đã nhận ra rằng nguồn nước này không an toàn. Ở một số gia đình dân tộc Dao, một trong những dân tộc thiểu số di cư đến Việt Nam vào đầu thế kỷ 12, một niềm tin được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác rằng thần nước, hay thần mưa, chỉ làm điều tốt cho con người nếu con người làm điều tốt cho nước.
Bà Trần Thị Lan Hương, một thành viên ban giám hiệu tại Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học và Trung học Cơ sở Vầy Nưa, nơi con trai bà, cháu Màn Xuân Phúc đang học lớp hai, cho biết: “Nếu chúng ta làm bẩn nước, thần nước sẽ phản ứng với chúng ta theo cách tiêu cực”. “Vì vậy chúng tôi cố gắng giữ nguồn nước trong sạch.”
Tại Trường Phổ thông Dân tộc Bán trú Tiểu học và Trung học Cơ sở Vầy Nưa ở Hòa Bình, Việt Nam, Gravity Water đảm bảo rằng mọi học sinh giờ đây đều được tiếp cận với nước sạch quanh năm thông qua hệ thống đo lường tự động, thông minh cho biết nên cung cấp nước từ các dòng suối hay nước mưa được thu gom.
Trong nhiều trường hợp, việc duy trì chất lượng nước nằm ngoài tầm kiểm soát của cộng đồng người dân sinh sống ven hồ. Nếu không được lọc đúng cách, nước ngầm lấy từ các giếng bị hư hỏng sẽ nhiễm canxi và các kim loại khác, trong khi các dòng suối chảy từ trên núi bị chuyển hướng hoặc bị ô nhiễm bởi hoạt động nông nghiệp hàng ngày – như tưới ruộng lúa và chăn nuôi gia súc – trước khi tiếp tục chảy xuống núi. Và vào mùa khô, dòng suối có thể chảy chậm lại đến mức chỉ còn nhỏ giọt.
Tại ngôi trường mà con trai bà Hương đang theo học, tổ chức nước sạch toàn cầu Gravity Water đã lắp đặt hệ thống thu gom nước mưa tiên tiến để cung cấp một nguồn nước sạch thích ứng với biến đổi khí hậu cho giáo viên và học sinh – nhiều người trong đó sống trong ký túc xá của trường từ thứ Hai đến thứ Bảy. Năm 2023, Apple đã trao cho Gravity Water một khoản tài trợ để mang nước sạch, an toàn đến 131 trường học ở miền Bắc Việt Nam. Sự hợp tác này là một phần trong chiến lược nước của Apple nhằm giải quyết vấn đề nguồn nước sẵn có, chất lượng nước và khả năng tiếp cận nước trong chuỗi cung ứng của Apple trên toàn thế giới. Việc áp dụng các công nghệ đã được kiểm chứng để nâng cao khả năng tiếp cận nguồn nước, vệ sinh môi trường và vệ sinh cá nhân ở các khu vực như tỉnh Hòa Bình phản ánh quy mô của những nỗ lực này.
Để giám sát việc sử dụng và lưu trữ nước, Gravity Water đã triển khai một cơ sở dữ liệu kỹ thuật số đơn giản, dễ sử dụng để các trường học ghi lại dữ liệu của mình trong suốt mỗi tháng. Điều này cung cấp cho các trường học và Gravity Water thông tin chi tiết về hiệu quả hoạt động của hệ thống cũng như mức độ cần bảo trì.
Sử dụng phương pháp thiết kế lấy con người làm trung tâm, Gravity Water hợp tác với từng trường học để xác định những thách thức riêng và xây dựng giải pháp phù hợp cho từng trường. Phương pháp này cho phép các trường học có toàn quyền kiểm soát bằng cách dựa vào sự quen thuộc với hệ thống lưu trữ nước hiện có và khả năng tự động hóa mà giải pháp của Gravity Water mang lại.
Phan Việt Dũng, Quản lý Chương trình của Gravity Water ở Hòa Bình, nơi anh lớn lên, cho biết: “Chúng tôi lắp đặt năm hệ thống hàng tuần và cảm thấy rất phấn khởi vì được đến từng điểm trường khác nhau”. “Giao thông, khoảng cách giữa các trường và điều kiện cơ sở hạ tầng đều rất khác nhau. Một số trường thiếu dụng cụ, một số trường khác thì nguồn cung cấp nước không ổn định. Chúng tôi phải đảm bảo rằng bất kể nguồn nước ổn định hay không, trường học phải luôn có sẵn nước sạch.”
Phan Việt Dũng, Quản lý Chương trình tỉnh Hòa Bình của Gravity Water. Lớn lên ở tỉnh này và từng bị bệnh do uống nước từ kênh rạch địa phương chưa qua xử lý, Dũng quyết định theo đuổi sự nghiệp quản lý tài nguyên nước. Hãy nghe về hành trình đến với Gravity Water của anh ấy và lý do anh ấy cam kết cung cấp nước sạch cho các trường học ở quê hương mình.
Hòa Bình, nơi có khí hậu cận nhiệt đới gió mùa, có hai mùa rõ rệt. Vào cao điểm mùa khô, thường kéo dài từ một đến hai tháng từ tháng 10 đến tháng 4, tỉnh này phải đối mặt với tình trạng hạn hán nghiêm trọng. Những tháng mùa hè có mưa lớn, có năm tổng lượng mưa lên đến 45 inch. Như đã thấy ở khắp các khu vực đông dân nhất trên thế giới cũng nằm trong vùng cận nhiệt đới, lượng mưa vừa là điều cần thiết để thiên nhiên và sự sống phát triển, vừa là điều đáng lo ngại: Tần suất lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng đang gia tăng ở những cộng đồng dễ bị tổn thương nhất và làm ô nhiễm nguồn nước sẵn có. Nhưng Gravity Water hy vọng sẽ thay đổi nhận thức về mưa lớn như một mối đe dọa về khí hậu, biến nó trở thành một trong những giải pháp tốt nhất.
Danny Wright, Giám đốc Điều hành của Gravity Water, người sáng lập tổ chức này vào năm 2016, cho biết: “Triết lý của chúng tôi là nước mưa có khả năng tác động thực sự lớn đến việc tiếp cận nguồn nước cho những người cần nhất”. “Thu gom nước mưa không phải là điều mới mẻ ở Việt Nam; đây là một trong những công nghệ lâu đời nhất thế giới. Tôi đã đến những ngôi trường có những thân tre được chẻ làm đôi để thu nước từ mái nhà vào các bể chứa khác nhau. Chúng tôi có cơ hội lớn để mở rộng quy mô công nghệ và tác động đến các cộng đồng nông thôn này.”
Bằng cách kết nối một bể chứa nước lớn chịu được mọi thời tiết với một loạt máy đo thông minh để theo dõi mức sử dụng nước ngầm và lượng nước mưa thu được, Gravity Water đảm bảo các trường học sẽ có nguồn nước đáng tin cậy quanh năm. Hệ thống này hoàn toàn tự động, dựa vào cảm biến mực nước để xác định thời điểm cung cấp nước và nguồn nước đến nhà bếp, phòng tắm và ký túc xá của trường, nơi học sinh tắm và giặt quần áo. Gravity Water cũng đang đào tạo ban giám hiệu nhà trường về cách giám sát lượng nước tiêu thụ của trường hàng tháng. Sau đó, các giáo viên tiếp tục ứng dụng việc giám sát vào lớp học của mình, làm tấm gương tốt về quản lý nước và thực hành vệ sinh cá nhân trong các bài học hàng ngày cũng như các hoạt động phi học thuật của học sinh.
Hà Thị Dự, Phó Hiệu trưởng trường Vầy Nưa cho biết: “Chúng tôi có rất nhiều buổi dạy trẻ em ở đây cách sử dụng nước hợp lý. Bởi vì sống ở đây nên các em biết rằng để có được nước sạch phải mất nhiều thời gian và công sức.”
Bàn Thiên Anh, học sinh lớp bảy trường Vầy Nưa nói: “Đối với học sinh chúng em, mỗi người phải có trách nhiệm đối với nguồn cung cấp nước của mình”. “Đây là mùa khô và chúng em không có đủ nước từ các con suối. Đôi khi, chúng em không có đủ nước để vệ sinh phòng tắm nên chúng em phải học cách sử dụng nước hiệu quả. Ví dụ: chúng em chỉ lấy nước khi khát và phải uống hết. Chúng em không được lãng phí nước vào những mục đích sai.”
Bàn Thiên Anh đang học lớp bảy trường Vầy Nưa, cho biết môn học em yêu thích nhất là toán. Tại đây, Thiên Anh vẽ một biểu đồ đường cho thấy mối tương quan giữa lượng mưa và việc sử dụng nước trong buổi tập huấn minh họa về cách mà hệ thống Gravity Water mới sẽ giúp họ giám sát việc sử dụng nước suối và nước mưa dự trữ.
Tại Trường Tiểu học và Trung học Cơ sở Hiền Lương nằm bên bờ Hồ Hòa Bình, nơi vừa lắp đặt thêm hệ thống Gravity Water, Hà Hồng Liên hướng dẫn bài tập thể dục buổi sáng trong giờ giải lao 15 phút giữa giờ của học sinh. Là y tá của trường, Liên chịu trách nhiệm về sức khỏe thể chất và tinh thần của trẻ.
“Các em lúc nào cũng vui vẻ, tràn đầy năng lượng”, chị Liên nói. “Hàng năm, tôi đều có chương trình dạy trẻ cách tự chăm sóc bản thân và cách giữ gìn vệ sinh cá nhân. Nhưng vào giờ giải lao, có rất nhiều học sinh vui chơi và khát nước. Trước khi Gravity Water đến, tôi rất lo lắng cho sức khỏe của mình và các em do chất lượng nước ở đây.”
“Ngay cả giáo viên cũng phải sử dụng nước cẩn thận,” Liên nói tiếp. “Nếu dùng nước rửa rau thì sau đó chúng tôi sẽ dùng nước đó để rửa bát hoặc làm việc khác. Chúng tôi đảm bảo có thể tái sử dụng nước.”
Phạm Thiên Nam, Hiệu trưởng trường Hiền Lương cho biết: “Chúng tôi là người lớn nên nhận thức được mối quan hệ giữa sự an toàn, sức khỏe và môi trường. “Người Việt Nam có câu ăn chín, uống sôi. Chúng tôi muốn các em học được điều tương tự, để không chỉ có kiến thức mà còn có thể giữ được sự an toàn cho bản thân.”
Dù ở trường hay ở nhà, việc tiếp cận nước uống đều có thể tốn kém ở các cộng đồng trên khắp Hòa Bình, với 70% dân số là người dân tộc thiểu số có thu nhập dưới 100 nghìn đồng mỗi ngày và không đủ tiền mua nước đóng chai hoặc hệ thống lọc nước cho hộ gia đình. Thu gom nước mưa trong mùa mưa lớn là một cách tiết kiệm chi phí và dựa vào thiên nhiên để thu hẹp khoảng cách.
Phạm Thiên Nam là Hiệu trưởng Trường Tiểu học và Trung học Cơ sở Hiền Lương, nơi ông dạy học sinh những bài học thực tiễn thể hiện mối quan hệ giữa sự an toàn, sức khỏe và môi trường. Ông rất hào hứng khi tập huấn cho giáo viên của trường cách sử dụng hệ thống mới của Gravity Water và triển khai các bài học về an toàn nước trong lớp học.
Chu Thanh Hoà, Giám đốc Quốc gia của Gravity Water tại Việt Nam cho biết: “Chúng tôi biến bất lợi thành lợi thế, nhờ vậy chúng tôi có nhiều nước hơn để đổ vào các bể chứa của Gravity Water và bể chứa của trường học”.
Ngoài Hòa Bình, Gravity Water còn có các dự án trên khắp thế giới để mở rộng hơn nữa công nghệ thu gom nước mưa của mình như một giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu cho trường học và các cộng đồng dễ bị tổn thương nhất. Tại Nepal, hệ thống của họ đang cung cấp nước sạch cho hơn 60 cộng đồng ở Thung lũng Kathmandu. Tại Đài Bắc, Đài Loan, tổ chức này đang giúp 48 trường học và thành phố vận hành nhờ nước mưa. Tại Malaysia, công nghệ của Gravity Water đang cung cấp nước uống an toàn cho 50 trường học khác. Và ở Mexico, họ đang hợp tác với Isla Urbana, một công ty thu gom nước mưa tại địa phương chuyên xây dựng hệ thống tận dụng nước mưa cho đô thị, nông thôn và trường học. Với mỗi dự án này, Gravity Water đang thu thập dữ liệu thời gian thực để đo lường tác động và giám sát hiệu quả của hệ thống.
Đến năm 2030, Gravity Water dự kiến mang lại nước sạch, an toàn cho 1 triệu công trình thông qua nhiều dự án và quan hệ đối tác tại trường học, cơ sở hạ tầng công cộng và thậm chí cả các hộ gia đình. Khi các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt tiếp tục diễn ra và ngày càng có nhiều người dân bị ảnh hưởng ở cả các nước phát triển và đang phát triển, tổ chức này vẫn lạc quan về một tương lai giúp các cộng đồng luôn kết nối với môi trường của họ.
Wright cho biết: “Khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu đang tăng cường mối quan hệ và sự hiểu biết của con người về tài nguyên thiên nhiên”. “Đối với thế hệ học sinh tiếp theo và những người kế thừa hành tinh này, việc hiểu được tầm quan trọng của tiết kiệm nước là rất quan trọng. Chúng tôi thực sự phấn khởi khi mang chương trình giáo dục này đến với trẻ em để giúp các em thực sự thấy được việc sử dụng nước, việc thu gom nước mưa và hào hứng với điều đó. Và có thể điều đó sẽ thay đổi hành vi vì trong khi rửa tay, các em có thể nói: ‘Này, nếu mình tắt vòi này đi, có thể mức nước sử dụng sẽ thấp hơn vào ngày mai.’ Và đó là điều chúng tôi thực sự hy vọng làm được: truyền cảm hứng cho tư duy phản biện về cách chúng ta có thể tạo ra các giải pháp tăng cường mối quan hệ tốt hơn với môi trường.”
Chia sẻ bài viết
Media
-
Văn bản của bài viết này
-
Hình ảnh trong bài viết này